Λεξικό

Χρηματιστήριο

Το Χρηματιστήριο είναι μια επίσημη, οργανωμένη και ελεγχόμενη αγορά κινητών αξιών.

Οι τιμές των αγορών προσδιορίζονται από τις δυνάμεις προσφοράς και ζήτησης.

Τα χρηματιστήρια διακρίνονται σε Αξιών, Εμπορευμάτων και Ναύλων

Χρηματιστήριο Αξιών

Το πρώτο χρηματιστήριο αξιών ιδρύθηκε στη Φλάνδρα, πιθανότατα στην Αμβέρσα (σημερινό Βέλγιο) το 1460. 

Ο θεσμός διαδόθηκε γρήγορα στην περιοχή. Το 1602 στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ εισήχθη η πρώτη πολυμετοχική εταιρεία, η Ολλανδική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών (Dutch East India Company).

Στις πλούσιες οικονομίες του κόσμου συναντάμε και τις πιο ανεπτυγμένες κεφαλαιαγορές που συνήθως βασίζονται σε ένα χρηματιστήριο αξιών, όπως το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης (NYSE) στη Wall Street (όπου και το NASDAQ), το χρηματιστήριο του Λονδίνου, του Παρισιού ή της Φρανκφούρτης.

Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων

Οι επενδύσεις σε εμπορεύματα (Commodities) είναι κλάδος των εναλλακτικών επενδύσεων και αφορά τοποθέτηση σε προϊόντα του πρωτογενούς τομέα, όπως καύσιμα, μέταλλα και αγροτικά προϊόντα. 

Πρόκειται για ένα κομμάτι των Χρηματοοικονομικών Αγορών, όπου έρχονται σε επαφή διαφορετικών ειδών συμβαλλόμενοι. 

Η τοποθέτηση στην αγορά εμπορευμάτων, δεν απαιτεί οπωσδήποτε και την φυσική παραλαβή ή παράδοση κάποιας ποσότητας εμπορεύματος, αλλά μπορεί να γίνει μέσω χρηματικών διακανονισμών. 

Ενώ η έννοια της οργανωμένης αγοραπωλησίας εμπορευμάτων συναντάται ήδη από την αρχαιότητα, το πρώτο χρηματιστήριο στο οποίο διαπραγματεύονταν συμβόλαια εμπορευμάτων ήταν αυτό του Άμστερνταμ

Από το 1848, το Χρηματιστήριο του Σικάγο αποτέλεσε το βασικό μέρος διαπραγμάτευσης συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης και δικαιωμάτων προαίρεσης με υποκείμενο μέσο εμπορεύματα.

Χρηματιστήριο Ναύλων

Με τον ναυτεμπορικό όρο Ναυλαγορά (freight market) χαρακτηρίζεται όλο το εμπορικό εκείνο φάσμα της αγοράς που αναφέρεται σε ναύλους και που διαμορφώνεται τελικά από την κάθε φορά προσφορά και ζήτηση χωρητικότητας πλοίων, για μεταφορές αγαθών.

Σε χρονικές περιόδους υπερβολικής ζήτησης χωρητικότητας πλοίων οι τιμές των ναύλων εκτινάσσονται σε μεγάλα ύψη με συνέπεια να παρατηρείται η λεγόμενη “έκρηξη της ναυλαγοράς” για την οποία και χρησιμοποιείται ο διεθνής όρος “μπουμ” (boom). 

Το αντίθετο όταν παρατηρείται απότομη πτώση (κοινώς κατρακύλισμα) των ναύλων, κυρίως λόγω υπερπροσφοράς χωρητικότητας ή άλλων αιτιών (π.χ. πολέμου, οικονομικών αποκλεισμών κ.λπ.) τότε λέγεται ότι η ναυλαγορά βρίσκεται σε μεγάλη πτώση και χρησιμοποιείται ευρύτερα ο διεθνής όρος “ρολ-ντάουν” (roll-down), αντί του “κραχ” που χρησιμοποιείται σε άλλους χώρους.

Τις ανάγκες της ναυλαγοράς εξυπηρετούν σε μεγάλο βαθμό σήμερα ειδικά χρηματιστήρια τα λεγόμενα Χρηματιστήρια ναύλων καθώς επίσης και οργανωμένα κέντρα ναυλώσεων πλοίων όπως έχει καταστεί σήμερα, στην Ελλάδα, ο Πειραιάς.

Το φάσμα της ναυλαγοράς περιλαμβάνει πλοιοκτήτες, εφοπλιστές, ναυλομεσίτες, ναυλοσύμφωνα, ελεύθερα πλοία με εξέχουσα βέβαια θέση τους ναύλους καθώς και δευτερογενώς διάφορους πιστωτικούς και ασφαλιστικούς οργανισμούς.

Χρηματιστήριο Αθηνών

Στην Ελλάδα τα χρηματιστήρια δεν έχουν τόσο μακρόχρονη ιστορία. Το χρηματιστήριο Αθηνών ιδρύθηκε μόλις τον 19ο αιώνα.

Όσο η ελληνική οικονομία όμως είχε μαζικό κρατικό έλεγχο και το τραπεζικό σύστημα ήταν μη ανταγωνιστικό, το χρηματιστήριο απευθυνόταν μόνο σε λίγες σχετικά μικρές εταιρείες και σε περιορισμένους επενδυτές. 

Μαζικά έγινε γνωστό και αγαπητό την δεκαετία του 1990, καθώς το ελληνικό τραπεζικό σύστημα άρχισε να απελευθερώνεται, μεγάλες τράπεζες ιδιωτικοποιήθηκαν και τα επιτόκια άρχισαν να πέφτουν στον δρόμο προς την ΟΝΕ. 

Μετοχοποιήσεις μεγάλων δημόσιων εταιρειών όπως ο ΟΤΕ και αρκετά αργότερα η ΔΕΗ, βοήθησαν στο να διαδοθεί η κατοχή μετοχών στους Έλληνες. 

Κατά το τέλος της δεκαετίας το χρηματιστήριο είχε περίπου 1,5 εκατομμύρια ενεργούς μετόχους.

Η μεγάλη πτώση του χρηματιστηρίου από το 1999 μέχρι το 2003 ονομάστηκε Χρηματιστηριακό κραχ του 1999 και επηρέασε σχεδόν ολόκληρη την οικονομική πορεία της Ελλάδας. 

Υπάρχουν 5 αγορές που λειτουργούν στο Χρηματιστήριο Αθηνών, η οργανωμένη αγορά αξιών, η οργανωμένη αγορά παραγώγων, η εναλλακτική αγορά, η αγορά άνθρακα (για EUAs) και η εξωχρηματιστηριακή αγορά

Το Χρηματιστήριο Αθηνών διαθέτει πάνω από 30 δείκτες.

Περισσότερα για την ιστορία του Χρηματιστηρίου Αθηνών μπορείς να διαβάσεις ΕΔΩ

Bitcoin

Το Bitcoin λοιπόν είναι το 1ο Αποκεντρωμένο Ψηφιακό Χρήμα που πέτυχε ποτέ στον κόσμο.

Αποκεντρωμένο γιατί το σύστημά του δεν ελέγχεται από μια κεντρική δύναμη είτε αυτή λέγεται άνθρωπος, εταιρεία, τράπεζα ή κράτος.

Ψηφιακό γιατί δεν μπορούμε να το πιάσουμε στα χέρια μας. Παραμένει πάντα online.

Χρήμα γιατί τα χαρακτηριστικά του, του προσδίδουν ΚΑΙ αυτή την ιδιότητα

Blockchain

Όπως και με τις παραδοσιακές συναλλαγές έτσι και εδώ αυτό που ένας απλός χρήστης κάνει είναι να χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή του ή το κινητό του τηλέφωνο για να στείλει ή να λάβει (συναλλαγές) Bitcoin.

Όλες αυτές οι συναλλαγές που γίνονται καταγράφονται αυτόματα σε ένα ψηφιακό σύστημα (φαντάσου το σαν μητρώο) που ονομάζεται Blockchain.

Αυτό το σύστημα είναι ανοιχτό για όλους και όλοι μπορούν να δούνε ανα πάσα στιγμή όλες τις συναλλαγές που λαμβάνουν χώρα σε πραγματικό χρόνο καθώς και το ιστορικό τους.

Το Blockchain (μητρώο) δεν φυλάσσεται σε κάποιον κεντρικό server όπως συμβαίνει με τις παραδοσιακές τράπεζες.

Αντίθετα υπάρχει από ένα αντιγραφό του σε κάθε υπολογιστή που χρησιμοποιεί το δίκτυο.

Αυτό ως αποτέλεσμα του δίνει και την δυνατότητα προστασίας του δικτύου γιατί δεν υπάρχει 1 και μονο τρωτό σημείο.

Ουσιαστικά κάποιος για να ρίξει το σύστημα θα πρέπει να χακάρει όλους αυτούς τους υπολογιστές ταυτόχρονα οι οποίοι είναι εκατομμύρια πλέον σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Mining

Πολλοί ιδιώτες ή εταιρείες (miners) ανα τον κόσμο χρησιμοποιούν τους υπολογιστές τους και αφού κατεβάσουν το απαραίτητο λογισμικό αρχίζουν το Mining.

Ο λόγος που γίνεται το Mining είναι για να ανακαλυφθεί ένα νέο Block το οποίο θα μπει στην σειρά του και θα αναβαθμίσει (και μεγαλώσει) το δίκτυο.

Εξού και ο όρος Blockchain που είδαμε νωρίτερα.

Για το mining χρησιμοποιούνται πανίσχυροι υπολογιστές η δουλειά των οποίων είναι να λύνουν πολύπλοκες μαθηματικές εξισώσεις.

Οι υπολογιστές αυτοί εκτελούν δισεκατομμύρια μαθηματικών πράξεων κάθε δευτερόλεπτο στην προσπάθεια τους να βρουν τον μαγικό αριθμό ο οποίος είναι μια σειρά αριθμών και γραμμάτων.

Ο 1ος που θα καταφέρει να λύσει τις πράξεις βρίσκει ένα νέο Block και αποκομίζεται τα νέα Bitcoin ως ανταμοιβή.

Bitcoin Supply

Συνολικά θα δημιουργηθούνε 21.000.000 νομίσματα.

Κάθε 1 Bitcoin χωρίζεται σε 100.000.000 κομμάτια που ονομάζονται Satoshis ή Sats (απο το όνομα του ιδρυτή).

Έτσι συνολικά θα υπάρξουν 2,100,000,000,000,000 Satoshis, αρκετά για να μπορεί όλος ο πλανήτης εαν το θέλει να έχει στην διάθεσή του κάποια ποσότητα Bitcoin.

Η εξόρυξη και του τελευταίου νομίσματος αρχικά αναμενόταν στο 2140.

Επειδή όμως κάθε χρόνο η εξορυκτική δύναμη μεγαλώνει πιθανόν να το δούμε να συμβαίνει αρκετά νωρίτερα

Security Tokens

Αυτά τα altcoins συνδέονται με μια επιχείρηση και συχνά ξεκινούν με μια αρχική προσφορά (ICO). Τα security tokens μοιάζουν με τις παραδοσιακές μετοχές και συχνά υπόσχονται κάποιο είδος μερίσματος όπως πληρωμή ή ιδιοκτησία σε μια επιχείρηση.

Bitcoin Halving

Το Bitcoin Halving αναπροσαρμόζει την ποσότητα των νέων προς εξόρυξη νομισμάτων κάθε 4 χρόνια.

Και το κάνει αυτό μειώνοντας των αριθμό των νέων νομισμάτων σε κάθε Block κατά 50%

Σήμερα βγαίνουν 6,25 νέα νομίσματα κάθε περίπου 10′.

Αυτό άλλαξε όμως στις 11 Μαΐου του 2020.

Εως τότε έβγαιναν 12,5 νέα νομίσματα κάθε 10′

Και πριν 4 περίπου χρόνια 25 και όταν ξεκίνησε 50

Ετσι λοιπόν περιπου τον Μάιο του 2024 θα πάμε στα 3,124 ανά 10′

Altcoins

Το “Altcoin” είναι ένας συνδυασμός των δύο λέξεων “alt” (alternative) και “coin” και περιλαμβάνει όλες τις εναλλακτικές λύσεις για το Bitcoin.

Η επιτυχία του Bitcoin ως το πρώτο ψηφιακό νόμισμα peer-to-peer άνοιξε το δρόμο.

Πολλά altcoins προσπαθούν να στοχεύσουν τους αντιληπτούς περιορισμούς του Bitcoin.

Καθώς εξελίχθηκαν τα altcoins, εμφανίστηκαν διαφορετικές κατηγορίες.

Mining Based

Όπως υποδηλώνει το όνομά τους, αυτά είναι altcoins που βασιζονται στην εξόρυξη.

Τα περισσότερα altcoin με βάση την εξόρυξη χρησιμοποιούν το Proof-of-Work (PoW), μια μέθοδο στην οποία τα συστήματα δημιουργούν νέα νομίσματα με την επίλυση δύσκολων μαθηματικών προβλημάτων, για τη δημιουργία ενός νέου μπλοκ.

Παραδείγματα altcoin με βάση την εξόρυξη είναι τα Litecoin, Monero και Zcash.

Τα περισσότερα από τα κορυφαία altcoins ανήκουν στην κατηγορία αυτή.

Η εναλλακτική λύση στα altcoins που βασίζονται στην εξόρυξη είναι τα κέρματα που έχουν ΗΔΗ εξορυχθεί (pre-mined).

Τέτοια νομίσματα δεν παράγονται μέσω αλγορίθμου, αλλά διανέμονται προτού εισαχθούν σε αγορές κρυπτονομισμάτων.

Ένα παράδειγμα ενός τέτοιου νομίσματος αποτελεί το XRP της Ripple.

Stablecoins

Η διαπραγμάτευση και η χρήση ενός κρυπτονομίσματος χαρακτηρίζονται από αστάθεια στην τιμή του.

Τα Stablecoins στοχεύουν στη μείωση αυτής της συνολικής μεταβλητότητας, ενώνοντας την αξία τους σε ένα καλάθι αγαθών, όπως νομίσματα fiat (Ευρώ, Δολάριο κτλ) , πολύτιμα μέταλλα ή άλλα κρυπτονομίσματα.

Το Usdt (tether) είναι το πιο διάσημο παράδειγμα ενός stablecoin.

Είναι ένα νόμισμα που υποστηρίζεται από το δολάριο.

Άλλα παραδείγματα σταθερών νομισμάτων είναι τα USDC της Coinbase και το BUSD της Binance.

Security Tokens

Αυτά τα altcoins είναι μοιάζουν με τις μετοχές που διαπραγματεύονται σε ένα  χρηματιστήριο.

Συνδέονται με μια επιχείρηση ή project και συχνά ξεκινούν με μια αρχική προσφορά νομισμάτων (ICO).

Τα security tokens συχνά υπόσχονται κάποιο είδος μερίσματος όπως πληρωμή ή ιδιοκτησία σε μια επιχείρηση.

Utility Tokens

Τα Utility Tokens παρέχουν αξίωση για υπηρεσίες και μερικές φορές πωλούνται ως μέρος ενός ICO. Το Filecoin είναι ένα παράδειγμα ενός βοηθητικού διακριτικού που προσφέρεται σε ένα ICO. Τα Filecoins έχουν σχεδιαστεί ώστε να ανταλλάσσονται με αποκεντρωμένο χώρο αποθήκευσης αρχείων.

Ψηφιακό Πορτοφόλι

Tα κρυπτονοµίσµατα κρατούνται σε ένα «πορτοφόλι» το οποίο είναι ένα πρόγραµµα εγκατεστημένο στον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή το κινητό τηλέφωνο.

Είναι σχεδιασμένο να στέλνει και να λαμβάνει κρυπτονομίσµατα, να κάνει πληρωμές και να πραγματοποιεί συναλλαγές.

Τα ψηφιακά πορτοφόλια χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες, τα Ζεστά (hot wallets) πορτοφόλια και τα Κρύα (cold wallets) πορτοφόλια.

 

Ζεστό Πορτοφόλι (Hot Wallet)

Tα ζεστά είναι πορτοφόλια τα οποία είναι συνδεδεμένα στο ιντερνετ και υπάρχουν 3 βασικές κατηγορίες.

  1. Mobile Wallet
  2. Web Wallet
  3. Desktop wallet

Mobile Wallet: Είναι εφαρμογές για έξυπνες κινητές συσκευές τηλεφώνων και tablet, που δίνουν τη δυνατότητα αποθήκευσης των ιδιωτικών κλειδιών και την πληρωμή μέσω της συσκευής.

Web Wallet (Online): Είναι πορτοφόλια που αποθηκεύουν τα ιδιωτικά κλειδιά σε κεντρικούς υπολογιστές επιχειρήσεων συνδεδεμένους στο ιντερνέτ.

Desktop wallet: Είναι τo πορτοφόλι που εγκαθίσταται σε υπολογιστές με διάφορα χαρακτηριστικά και «τρέχει» σε λειτουργικά Windows, Linux και Mac OSX. Κάποια από τα πορτοφόλια αυτά έχουν ιδιαίτερες λειτουργίες, όπως να συνδέονται άμεσα σε υπηρεσίες BTC, να έχουν αυξημένη ασφάλεια και να παρέχουν υψηλά επίπεδα ανωνυμίας με λειτουργίες mixing. Ο συγκεκριμένος τύπος πορτοφολιού είναι δημοφιλής ανάμεσα στους χρήστες για την ασφάλεια που προσφέρει και για την σχετικά απλή διαδικασία εγκατάστασης και χρήσης.

Κρύο Πορτοφόλι (Cold Wallet)

Τα κρύα πορτοφόλια σε αντίθεση με τα ζεστά δεν είναι συνδεδεμένα στο ίντερνετ.

Θεωρούνται ως ο ασφαλέστερος τρόπος αποθήκευσης των κρυπτονομισμάτων σου.

Αποτελούνται απο 2 βασικές κατηγορίες

  1. Hardware Wallet
  2. Paper Walelt

Το Hardware wallet είναι μια εξωτερική συσκευή (με τη μορφή USB) όπου αποθηκεύονται τα ιδιωτικά κλειδιά για περισσότερη ασφάλεια.

Τα ιδιωτικά κλειδιά βρίσκονται πάντα στην συσκευή αυτή και η συναλλαγή γίνεται, συνήθως μεσο ενός PIN από τα κουμπιά της συσκευής μέσα σε αυτήν.

Paper wallet : Είναι ένας φθηνός και εύκολος τρόπος αποθήκευσης των ιδιωτικών κλειδιών και διευθύνσεων με εκτύπωση σε χαρτί.

Υπάρχουν υπηρεσίες πορτοφολιών που προσφέρονται από ιστοσελίδες, τα οποία παράγουν διευθύνσεις και κλειδιά σε εικόνα και με QR code, προς διευκόλυνση του χρήστη.

Bitcoin Supply

Συνολικά θα δημιουργηθούνε 21.000.000 νομίσματα.

Κάθε 1 Bitcoin χωρίζεται σε 100.000.000 κομμάτια που ονομάζονται Satoshis ή Sats (απο το όνομα του ιδρυτή).

Έτσι συνολικά θα υπάρξουν 2,100,000,000,000,000 Satoshis, αρκετά για να μπορεί όλος ο πλανήτης εαν το θέλει να έχει στην διάθεσή του κάποια ποσότητα Bitcoin.

Η εξόρυξη και του τελευταίου νομίσματος αρχικά αναμενόταν στο 2140.

Επειδή όμως κάθε χρόνο η εξορυκτική δύναμη μεγαλώνει πιθανόν να το δούμε να συμβαίνει αρκετά νωρίτερα

Security Tokens

Αυτά τα altcoins συνδέονται με μια επιχείρηση και συχνά ξεκινούν με μια αρχική προσφορά (ICO). Τα security tokens μοιάζουν με τις παραδοσιακές μετοχές και συχνά υπόσχονται κάποιο είδος μερίσματος όπως πληρωμή ή ιδιοκτησία σε μια επιχείρηση.

Bitcoin Halving

Το Bitcoin Halving αναπροσαρμόζει την ποσότητα των νέων προς εξόρυξη νομισμάτων κάθε 4 χρόνια.

Και το κάνει αυτό μειώνοντας των αριθμό των νέων νομισμάτων σε κάθε Block κατά 50%

Σήμερα βγαίνουν 6,25 νέα νομίσματα κάθε περίπου 10′.

Αυτό άλλαξε όμως στις 11 Μαΐου του 2020.

Εως τότε έβγαιναν 12,5 νέα νομίσματα κάθε 10′

Και πριν 4 περίπου χρόνια 25 και όταν ξεκίνησε 50

Ετσι λοιπόν περιπου τον Μάιο του 2024 θα πάμε στα 3,124 ανά 10′